Als titel voor onze kerstconcerten kozen we voor deze mooie versregel van Hans Andreus. Niet alleen de ster van Bethlehem, maar ook “Light”, de compositie die Tom Collier voor ons schreef, inspireerde ons mee bij deze keuze.
Het speciale aan dit programma was uiteraard de medewerking van het ADoReE, het Antwerp Double Reed Ensemble. Dit ensemble werd door Luk Nielandt opgericht binnen het kader van een onderzoeksopdracht aan het conservatorium van Antwerpen en is samengesteld uit bespelers van dubbelriet-instrumenten. Deze familie, waarvan hobo en fagot de bekendste vertegenwoordigers zijn, bestaat in totaal uit 7 instrumenten, van hoog naar laag: musette, hobo, hobo 'd'amore', althobo, baritonhobo, fagot en contrafagot – tenminste wat de moderne instrumenten betreft. Het ensemble bespeelt ook de Renaissance-familie: schalmeien, pommers en dulcianen.
De muziek die wij selecteerden komt uit de 15e tot de 20e eeuw, maar van een aantal kerstliederen is de melodie nog een paar honderd jaar ouder.
'Jauchzet dem Herren' werd gepubliceerd in 1618 en is dus net geen 400 jaar oud. In dit werk horen we een voorbeeld van de meerkorige stijl die Heinrich Schütz leerde in Venetië bij Giovanni Gabriëli. De 'grootvader' van deze stijl is trouwens Adriaan Willaert, een van onze grote 'Fiamminghi', die we ook verder in dit programma ontmoeten. Het grote koor werd begeleid door moderne en het kleine door Renaissance-instrumenten.
Twee zeer oude kerstliederen in het Latijn omkaderen daarna een motet van Nicolaas Gombert, nog zo'n bekende Vlaming. David Willcocks bewerkte 'Angelus ad Virginem' en John Rutter 'Personent hodie', beide uit de 14e eeuw. In Rutter's bewerking horen we echo's uit de Middeleeuwse muziekpraktijk.
In een eerste intermezzo speelde het ADoReE 'O Magnum Mysterium', een motet van Adriaan Willaert en een 'Springtanz' van Michaël Praetorius (waarin we het kerstlied 'O Herders, laat uw boxskens' herkennen), uiteraard op de Renaissance-instrumenten.
Van het bijzonder mooie 'Es ist ein Ros entsprungen' brachten we twee versies: die van Michaël Praetorius uit de 16e eeuw en die van Hugo Distler uit de 20e eeuw. We lieten beide versies in elkaar overlopen, maar ze werden wel telkens begeleid door de passende instrumentenfamilie.
Wij kozen ook een 7-tal Vlaamse kerstliederen in diverse bewerkingen. Kurt Bikkembergs schreef mooie versies van 'Het was een maged uitverkoren' en 'Maria die zoude', oorspronkelijk voor vooral strijkers. Piet Strijkers bewerkte naast het overbekende 'Nu sijt willekome' ook 2 veel minder bekende kerstliederen, 'Herders op, 't is middernacht' en 'Op ene Kerstnacht', oorspronkelijk voor koor a cappella, maar wij maken dankbaar gebruik van het ADoReE om ons te ondersteunen. François Gevaert tenslotte schreef de koorbewerkingen van 'Het slapend Jezuskindje' en 'Och nachtegaal ontwaak'. Gaston Feremans schreef daar orgelbegeleidingen bij, hier ook weer vertolkt door het ADoReE.
Deze reeks Vlaamse composities wordt daarna afgesloten met 'Light' van Tom Collier, speciaal voor onze ensembles voor deze concerten geschreven, een wereldpremière dus!
Als tweede intermezzo hoorden we terug het ADoReE in 3 korte stukjes uit 'Musica Ricercata' van György Ligeti. De muziek van deze grote Hongaarse componist, origineel voor piano maar hier in een bewerking die Luk Nielandt maakte voor zijn ensemble, klinkt uiteraard op de moderne instrumenten.
Tot slot volgde nog een Engelstalig luik. Met 'Christmas Day' schreef Gustav Holst een zeer geslaagde medley van 4 Oud-Engelse kerstliederen die op ingenieuze wijze door elkaar verweven worden. Daarna volgde 'Sing an Alleluia' van de Amerikaanse componist Joseph M. Martin. Besluiten doen we met een vroege kerst- en nieuwjaarswens: het zeer bekende 'We wish you a merry Christmas' in een versie van David Willcocks.